Anthotypes met kurkuma | schilderen met zonlicht

Je hoeft niet altijd een camera in handen te hebben om toch met fotografie bezig te zijn. Je kunt namelijk ook anthotypes maken. Een anthotype is een fotografische afdruk waarbij je plantensap of plantenextract op papier smeert en het daarmee lichtgevoelig maakt. Onder invloed van zonlicht verbleekt het papier; behalve op de plekken waar je iets op het papier hebt neergelegd.

Het mooie van dit proces? Je hebt nooit de volledige controle. Elke print wordt anders.

Hieronder het recept voor anthotypes met kurkuma:

Wat heb je nodig?

• Kurkuma (gewoon het gele poeder uit de keuken)
• Alcohol (wodka of pure alcohol)
• Stevig papier (aquarelpapier werkt goed)
• (Spons)kwast
• Planten, blaadjes, bloemen, iets anders met een mooie vorm
• Glasplaat om alles plat te houden
• Zonlicht (veel en lang)
• Optioneel: een badje baking soda voor het naspoelen

Zo ga je aan de slag

Voordat je begint kan het handig zijn om handschoenen aan te trekken. Anders loop je de rest van de dag met gele vinders rond. Als je zuinig op je tafel of je keuken bent, leg er dan genoeg oude kranten of een tafelzeil onder. 

1Maak de emulsie

Doe een koffiefilter in een glazen potje en schep er kurkuma in. Er zijn mensen die alles meten en wegen maar ik doe dat nooit en begin met ongeveer 2 eetlepels. Vervolgens laat ik de alcohol door het filter lopen en dan ontstaat er een gele emulsie. 

2Coat het papier

Verf het papier geel en laat het goed drogen in het donker. Dit gaat snel want de alcohol verdampt snel.

3Leg je voorwerp op je papier

Een blad, een bloem of een negatief, probeer uit wat je mooi vindt. Dek het af met een glasplaat. Ik gebruik een glasplaat uit een fotolijst en een plank. Het is werkt goed om dit vast te klemmen met lijmklemmen. Je kan er ook voor kiezen om zonder glas te werken. Dan worden de randen van je beeld wat minder scherp maar dat kan ook mooi zijn!

4Laat de zon haar werk doen!

Zet het geheel in direct zonlicht. Dit kan uren duren of dagen. Dat hangt van de sterkte van de zon af. Wacht tot het geel van je papier goed verbleekt is. Hoe lichter geel hoe sterker het contrast in je beeld. 

5Spoelen

• Je kan het spoelen zonder bakingsoda, in een bak met water of onder de kraan. Je houdt dan een gele print.
• Spoelen in een badje baking soda: de kleur verandert naar roodbruin. Geen print wordt hetzelfde soms wordt het intens, soms juist subtiel. Je weet van te voren nooit helemaal hoe je print er uit zal zien.

Het ene blad laat fijne nerven achter, het andere alleen een zachte contour. Soms wordt het resultaat helder en scherp, soms juist dromerig en vaag.

Het plezier zit in het experimenteren: steeds opnieuw uitproberen, kijken wat werkt, en je laten verrassen door de zon en het materiaal

Bewaar je prints niet op een te lichte plek want in theorie blijven ze dan veranderen.

Op onderstaande foto zie het verschil tussen spoelen in baking soda en spoelen met alleen water. De linker print heeft in een badje baking soda gelegen.